Z historii szkoły

Historyczne istnienie szkoły w Buczu datuje się już od bardzo dawna. „Że w Grobi (dawna nazwa osady) niegdyś szkoła była, dowodzi wizyta Happa - archidziekana śremskiego z roku 1610, która powiada, że Jan Bronikowski nabywszy tę wieś, rozebrał ją wraz  z domami plebańskimi i szkołą”.[1]

W 1846 roku przy plebani postawiono nowy budynek szkoły, który z inicjatywy i środków pani Wiktorii Handke, żony miejscowego nauczyciela, rozbudowano w roku 1934.  Dobudowano wówczas cześć mieszkalną budynku.

Do wybuchu drugiej wojny światowej życie szkoły toczyło się normalnym trybem przerywanym wakacjami, feriami, świętami, uroczystościami i od czasu do czasu odbywającymi się w tutejszej placówce konferencjami rejonowymi.

Zmieniali się tylko nauczyciele i kierownicy szkoły oraz dzieci. Funkcje kierownika buckiej szkoły sprawowali kolejno: Antoni Kutzner (1869 – 1925), Edmund Wawrzynkiewicz (1925 – 1928), Marian Piechota (1928 – 1929), Feliks Siebner (1929 – 1930), Edward Tomiński (1930 – 1932), Edmund Handke (1932 – 1939).

            1 września 1939 roku, gdy wybuchła II wojna światowa, przygotowany rok szkolny nie rozpoczął się. Na rozkaz władz oświatowych wszyscy nauczyciele opuścili swoje miejsca zatrudnienia. Okupant zamknął szkołę, a dotychczasowy kierownik, Edmund Handke, został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego. Niemcy zniszczyli bibliotekę uczniowską i nauczycielską, obrazy, mapy, a nawet dokumenty szkolne.

Przez całą okupację szkoła w Buczu nie istniała. Niespełna miesiąc po wyzwoleniu wsi, 20 lutego 1945 roku, rozpoczęto naukę w tutejszej Publicznej Szkole Powszechnej. Kierownictwo objął przedwojenny nauczyciel i kierownik Edmund Handke. Do szkoły zgłosiło się 103 dzieci. Większość z nich była analfabetami. Dodatkowo pracę utrudniał brak książek, zeszytów, pomocy naukowych, a nawet opału.

            Z początkiem roku szkolnego 1946/1947 naukę rozpoczęto w dwóch salach lekcyjnych. Jedna z nich znajdowała się w starym  budynku szkoły niedaleko plebani, drugą udostępniono w pałacu. Jednocześnie kierownik szkoły rozpoczął starania u władz, by cały gmach pałacu przeznaczyć na szkołę w Buczu. Jego działania zakończyły się pomyślnie.

Z dniem 1 września 1948 roku pałac i przyległy park oddano na potrzeby uczniów. Szkoła w Buczu z jednoklasowej zmieniła się w zbiorczą szkołę z siedmioma klasami. Na pierwszym piętrze urządzono cztery sale lekcyjne, na parterze bibliotekę szkolną, magazyn pomocy naukowych i kancelarię kierownika. Zakupiono nowe ławki, tablice, pomoce naukowe. Zimą uruchomiono centralne ogrzewanie.

Pierwsi absolwenci powojennej szkoły w Buczu opuścili jej mury 28 czerwca 1949 roku. W tym samym roku zmienił się kierownik szkoły. Stanowisko to objął Ludwik Poprawski. Po odejściu Edmunda Handke szkoła w Buczu nie miała szczęścia do kierowników. Zmieniali się oni niemal co rok. Byli nimi kolejno: Andrzej Urban, Wacław Zalisz, Bolesław Wachowski, Antoni Benrat. W roku szkolnym 1955/1956 kierownictwo szkoły objęła po raz pierwszy kobieta, Izabella Zancewicz.

Z dniem 1 grudnia 1958 roku przy Szkole Podstawowej otwarto Szkołę Przysposobienia Rolniczego. Początkowo uczęszczało do niej 30 uczniów. 22 kwietnia 1959 r. zelektryfikowano Bucz. Jasno zrobiło się też w szkole. W czerwcu tego roku pojawił się hydrofor, który zaopatrywał w wodę szkolną kuchnię i łazienkę.

Kolejna zmiana na stanowisku dyrektora miała miejsce w 1961 roku. Został nim Roman Balcerek, który funkcję tę pełnił przez 10 lat. Za jego kadencji rozpoczęto w Buczu realizację ośmioletniej szkoły podstawowej. Urządzono również salę gimnastyczną, pracownię do zajęć praktyczno – technicznych oraz klaso - pracownię do nauki fizyki i chemii. Z dniem 1 września 1966 roku rozpoczęto realizację pełnego programu szkoły ośmioletniej.

Z roku na rok miały miejsce zmiany kadry nauczycielskiej, poza tym życie szkoły toczyło się normalnym trybem.

            W roku 1971 stanowisko kierownika szkoły objął Stefan Wypart. W roku szkolnym 1976/1977 szkoła w Buczu powiększyła się o punkty filialne w Biskupicach, Sokołowicach     i Popowie Starym. W związku z tym grono pedagogiczne powiększyło się z 7 do 16 osób, a liczba uczniów o prawie 200.

            W roku 1983 w czasie wakacji budynek szkoły – pałacu otrzymał nową elewację. Pod nadzorem wojewódzkiego konserwatora przeprowadzono również remont kapitalny wewnątrz budynku. Wymieniono instalację elektryczną, a w niektórych salach pojawiły się żyrandole dostosowane do wystroju wnętrz.

W ramach Narodowego Czynu Pomocy Szkole w roku szkolnym 1985/1986 wyremontowano pomieszczenie po sklepie obok Domu Kultury i urządzono w nim pracownię do zajęć praktyczno – technicznych. Rok ten przyniósł szkole również sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych. Dzięki temu szkoła w ogólnej punktacji zajęła I miejsce              w gminie. Powtórzyła ten sukces w następnym roku szkolnym, między innymi dzięki zajęciu I miejsca w eliminacjach wojewódzkich Turnieju Wiedzy o Bezpieczeństwie Ruchu drogowego oraz wyróżnieniu, jakie zdobył zespół wokalny HAGARD na ogólnopolskim przeglądzie piosenki harcerskiej w Choszcznie.

Pierwszego lutego 1991 nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora szkoły. Został nim Janusz Zając.

W roku 1998 oddano do użytku nowy budynek z salą gimnastyczną, salą audiowizualną, sekretariatem i gabinetem dyrektora oraz biurem księgowości. 1 września 1999 roku pierwszy rocznik uczniów rozpoczął naukę w gimnazjum.

W lutym 2000 uruchomiono dalszą część budynku gimnazjum z salami lekcyjnymi, kuchnią, stołówką, gabinetem dentystycznym i rehabilitacyjnym.

Ponownie przeprowadzono gruntowny  remont pałacu i oddano go do użytku w lutym 2005 roku.

Od kwietnia do sierpnia 2007 roku obowiązki dyrektora pełnił Jacek Glaser. Z dniem 1 września stanowisko to objął Bartłomiej Górny.

W roku 2008 uroczyście obchodzono 60 – lecie istnienia w pałacu szkoły. Rok później szkoła przystąpiła do ogólnopolskiej akcji upamiętniającej ofiary zbrodni katyńskiej. 29 kwietnia posadzono dąb pamięci oraz odsłonięto pamiątkową tablicę ku czci Edwarda Tomińskiego, nauczyciela buckiej szkoły i kierownika szkoły w Sączkowie oraz Stefana Ryssmana, kierownika szkoły w Bronikowie.

            W roku szkolnym 2009/2010 rozpoczęto przygotowania do nadania szkole imienia. Jej patronem został Edward Tomiński. Uroczystość z udziałem wielu znaczących gości odbyła się 28 maja 2010 roku.

            27 kwietnia 2013 roku na ręce dyrektora szkoły przekazany został sztandar z wizerunkiem patrona oraz orłem i wartościami, które są ważne dla każdego ucznia i pracownika naszej szkoły: „Bóg, honor, nauka, ojczyzna”.

W tej chwili nie jesteśmy już bezimienną placówką z adresem do korespondencji. Posiadamy patrona, nasza szkoła ma imię oraz sztandar - symbol patriotyzmu, Polski, Narodu, Małej Ojczyzny, symbol, który czcić będą następne pokolenia dzieci.

Nadanie imienia naszej szkole, posadzony i pięknie rosnący dąb pamięci ku czci pomordowanych w Katyniu, tablica pamiątkowa, jak i sztandar są czymś ważnym dla społeczności szkolnej i lokalnej. Zostawiamy bowiem po sobie wyraźny ślad realizowania wartości patriotycznych na kartach historii szkoły i naszego regionu.

Emilia Bruzi

Źródło: Kronika szkoły